สืบเนื่องมาจากการปรารภของหลวงพ่อทองพูน ปุญญกาโม เจ้าอาวาสวัดป่าอภัยวัน จ. ขอนแก่น เมื่อครั้งรับนิมนต์มาสอนผู้ปฏิบัติธรรม ณ วังรี รีสอร์ท ความว่าวังรี รีสอร์ท เป็นสถานที่ที่อุดมไปด้วยธรรมชาติ มีอาณาบริเวณกว้างขวาง เหมาะที่จะจัดสรรบางส่วนเพื่อการปฏิบัติธรรมอย่างจริงจัง โดยก่อนหน้านี้เคยได้รับความสนใจใช้เป็นที่ศึกษาธรรมะของชาวพุทธหลายกลุ่มหลายสถาบัน เช่น ชาวอโศก กลุ่มหมู่บ้านพลัม ประเทศไทย กลุ่มผู้ศึกษาธรรมกาย ฯลฯ หากมองในแง่ของพระสงฆ์ โดยเฉพาะพระสงฆ์ทางฝ่ายปฏิบัติ สถานที่นี้จึงเหมาะอย่างยิ่ง เพราะพระสงฆ์ยังคงต้องหาสถานที่ในลักษณะนี้เพื่อการปฏิบัติอีกไม่ใช่น้อย คณะผู้บริหาร วังรี รีสอร์ท จึงได้รับแนวคิดนั้นไว้ และดำเนินการปรับปรุงตัวอาคารเดิมบางส่วนสำหรับการปฏิบัติธรรม เพื่อให้สะดวกทั้งฝ่ายพระสงฆ์และฝ่ายฆราวาส
ทั้งนี้ก็ได้รับความเมตตาจากหลวงพ่อทองพูน ปุญญกาโม ตั้งชื่อให้ว่า “ธรรมมณฑล” อันแปลว่า สถานที่ที่แผ่รัศมีธรรม เพื่อให้ธรรมะเผยแผ่ออกไปในวงกว้าง
